مواد غذایی ممنوعه در غذای حیوانات خانگی و دلایل خطرناک بودن آنها
مواد غذایی ممنوعه در غذای حیوانات خانگی و دلایل خطرناک بودن آنها:
حیوان خانگی شما همنشین مهربان و دوست داشتنی برای شما است، اما هم سفره شما نیست! آنها نمیتوانند از هر نوع غذایی خصوصاً غذاهای مناسب انسان را بخورند و همچنان سالم و پر انرژی باشند. اگر از پت در خانه نگهداری میکنید، قطعاً باید فهرست غذاهای ممنوعه حیوانات خانگی خصوصا سگها را بشناسید. در غیر این صورت ممکن است آنها را ناخواسته در معرض تهدیدی جدی قرار دهید.
خیلیها علاقه دارند تا غذای حیوانات خانگی را خودشان تهیه کنند. در این صورت باید یک خوراکی کاملاً بالانس شده با ترکیب مناسبی از پروتئینها، کربوهیدراتها، چربیهای سالم و فیبر تهیه کنید. اما از هر نوع خوراکی نباید برای تهیه غذای حیوان خانگی خصوصاً سگها استفاده کنید. در این مقاله قصد داریم تا 11 مورد از خوراکی های ممنوعه برای سگها را معرفی کرده و از اقدامات اورژانسی در صورت مسمومیت این خوراکیها صحبت کنیم.
چالش غذاهای ممنوعه در چیست؟
هیچ وقت علاقه ندارید که زندگی حیوان خانگی و دوست داشتنی شما تهدید شود. اما ممکن است با تغذیه اشتباه باعث مشکلات گوارشی شدیدی در آنها شوید. برای تغذیه حیوان خانگی و پرهیز از غذاهای ممنوعه برای سگ ها با دو چالش روبرو هستید:
چه غذایی برای سگ و یا گربه تهیه کنید؟
آیا آنها میتوانند از خوراکیهای انسانی بخورند؟
شاید در نگاه نخست هر دو چالش یکسان به نظر آیند، ولی در عمل ماجرا متفاوت است. در چالش اول باید دست به کار شوید و مانند یک آشپز ماهر غذاهایی متعادل از خوراکیهای سالم را برای آنها تهیه کنید. در این صورت با دقت اضافه شدن هر نوع خوراکی به فهرست غذایی حیوان خانگی را زیر نظر میگیرید. اما چالش دوم سختتر است. زمانی که این حیوانات خانگی همیشه کنار ما هستند ولی نباید از همهی خوراکیهای ما بخورند!
تنقلاتی که هر روز میخوریم، غذاهای سرخ کردنی و یا پر از ادویه، انواع نوشیدنیها و حتی غذاهای سالم برای بدن انسان ممکن است باعث تهدید جدی سلامت حیوان خانگی شوند. در این صورت حتی یک تکه شکلات و یا یک برش از غذایی پر ادویه کافی است تا جریان زندگی عادی حیوان خانگی شما به کلی دگرگون شود! حالا بیایید تا فهرست خوراکی های خطرناک برای سگها را معرفی کنیم.
سیر و پیاز، تهدیدی که همه جا هست!
سیر و پیاز، اصلیترین و جدیترین غذاهای ممنوعه سگ ها است. البته انتظار نداریم که سگها و یا گربهها در خانه برای پیدا کردن سیر و یا پیاز جستجو کنند و این خوراکیها را خام بخورند. بلکه چالش استفاده از سیر و پیاز در انواع غذاهای انسانی است.
ما انسانها تقریباً برای طبخ هر نوع غذا از سیر و یا پیاز و حتی ترکیب این دو استفاده میکنیم. برای همین اکثر غذاهای انسانی برای مصرف حیوانات خطرناک هستند. به همین سادگی میتوانیم فهرست بلند بالایی از انواع غذاهای انسانی را لیست کنیم که اصلاً نباید برای مصرف حیوان خانگیتان کنار بگذارید. سیر و پیاز چه خام و یا پخته باعث ناراحتی و تحریک سیستم گوارش حیوانات خصوصاً سگها میشود. مصرف زیاد این دو خوراکی حتی ممکن است باعث آسیب جدی به گلبولهای قرمز و بروز علائم کم خونی در حیوان شود.
سیستم گوارش سگها نسبت به پیاز بسیار حساس است و مصرف کمی از این خوراکی کافی است تا دچار مسمومیتهای شدید و دامنهداری شوند. این دو خوراکی در هر شکلی از خام یا پخته و سرخ شده و حتی سوخاری و یا پودر سیر و پیاز از جدیترین غذاهای ممنوعه حیوانات خانگی هستند.
در صورت مسمومیت با سیر و یا پیاز چهکار کنیم؟
اگر حیوان خانگی شما در اثر سوء مصرف بیش از حد سیر و پیاز دچار مسمومیت شده، باید برای جلوگیری از آسیب جدی به گلبولهای قرمز و بروز علائم کم خونی اقدامات اورژانسی انجام دهید:
سریعا با دامپزشک تماس بگیرید
مقدار تقریبی مصرف سیر یا پیاز را تخمین زده و درباره زمان مصرف با دامپزشک صحبت کنید
علائم مثل استفراغ، بیحالی، ضعف شدید، مشکلات تنفسی و حتی رنگ پریدگی لثهها را جدی بگیرید
اجبار برای استفراغ حیوان مفید است؛ اما هرگز بدون مشورت دامپزشک این کار را نکنید
میتوانید از زغال فعال برای جذب سم استفاده کنید
اما در هر صورت برای مراجعه به کلینیک دامپزشکی و نظارتهای حمایتی از قبیل آزمایش خون و یا تزریق سرم اقدام کنید. در پارهای از موارد ممکن است حیوان خانگی شما نیاز به انتقال خون داشته باشد.
شکلات، یک خوشمزه به شدت سمی!
شکلات به هر شکل و طعمی یک تهدید بالقوه و بسیار خطرناک برای حیوان خانگی شما است. زمانی که با لذت در حال خوردن یک تکه شکلات هستید و سگ خانگیتان با چشمهای منتظر شما را نگاه میکند و مجذوب این نگاه شده و میخواهید تا مقداری شکلات به او بدهید، یادتان باشد که پا در چه ماجرایی سخت، تلخ و خطرناکی گذاشتهاید!
در شکلات ماده محرکی به نام تئوبرومین وجود دارد که عملکردی شبیه به کافئین دارد. هر اندازه درصد تلخی شکلات بیشتر باشد، غلظت این ماده محرک نیز بالاتر است. البته تئوبرومین باعث نشاط و سرزندگی در انسان میشود. اما دقیقاً برعکس میتواند نقش یک سم خطرناک برای عملکرد قلب، سیستم عصبی، کلیهها و حتی سیستم گوارش سگها داشته باشد. مصرف شکلات باعث ایجاد مسمومیت تئوبرومین در حیوان خانگی میشود که با علائمی مانند استفراغ، اسهال، بیحالی و یا تشنج همراه است.
در صورت مسمومیت با شکلات چهکار کنیم؟
اگر سگ خانگی شما در اثر سوء مصرف شکلات دچار علائم مانند استفراغ و یا اسهال و حتی تب و لرز شدید شده است، باید سریعاً با دامپزشک تماس بگیرید. علائم مانند بیقراری و یا اضطراب نیز تهدید کننده هستند. به دامپزشک درباره موارد زیر توضیح دهید:
نوع شکلات چه بوده؟
چه مقدار شکلات مصرف کرده؟
وزن سگ چه مقدار است؟
چه مقدار از زمان شکلات خوردن سگ گذشته است؟
شستشوی معده در مراحل اولیه و استفاده از زغال فعال برای جذب سم از اقدامات اورژانسی در کلینیک دامپزشکی هستند. هر چند باید سگ خانگی شما تحت نظارت دقیق سیستم عصبی و قلبی بستری شود.
قهوه و چای، نوشیدنیهای آزاردهنده در دنیای حیوانات
قطعاً از خوردن یک فنجان قهوه و یا چای لذت میبرید، اما همین نوشیدنیهای جذاب تبدیل به سمیترین خوراکیها برای حیوانات خانگی میشوند. در قهوه و چای کافئین وجود دارد که محرک قوی برای سیستم گوارش، عصبی و حتی عملکرد قلبی حیوان خانگی است. مصرف قهوه و چای با درصد کافئین بالا زمینه ساز مشکلات جدی در سگها و حتی گربهها میشوند.
کافئین در کل محرک قدرتمندی است که حتی برای بدن انسان نیز مضر است. البته اثر محرک آن در ما انسانها چندان جدی نیست و احتمالاً در دراز مدت نتایج مصرف زیاد قهوه و یا چای را درک کنیم. ولی اثر این خوراکیها در حیوانات خانگی خصوصاً سگها بسیار جدی و خیلی سریع است. استفراغ، اسهال، بیحالی و در مواردی تشنج علائم سوء مصرف قهوه و چای در سگها است که شباهت زیادی به علائم مصرف شکلات دارند.
در صورت مسمومیت چای یا قهوه چهکار کنیم؟
علائم مسمومیت چای و قهوه شباهت زیادی به مسمومیت شکلات اما با شدت کمتر دارند. اقدامات اورژانسی برای مسمومیت چای و قهوه با موارد گفته شده در مسمومیت شکلات یکسان است.
انگور، میوه ممنوعه در دنیای سگها
حیوانات خانگی خصوصاً سگها توانایی خوردن انواع میوه را دارند و حتی توصیه شده که از میوههایی مانند سیب در برنامه غذایی آنها استفاده کنید. ولی برخی میوههای ممنوعه مانند انگور نیز وجود دارد. انگور و محصولات وابسته به آن مانند کشمش و یا شیره انگور عملاً ماده محرک و سم خطرناکی برای سگها است.
مصرف انگور باعث مشکلات کلیوی در سگها میشود. کافی است فقط یک حبه انگور بخورند تا با مشکلات جدی مثل کاهش اشتها، بیحالی شدید، استفراغ، درد شکم، از دست دادن تعادل و یا رنگ پریدگی مواجه شوند. در موارد حاد و پس از مصرف زیاد انگور ممکن است با علائم خطرناکی مثل تشنگی زیاد، ادرار زیاد و فشار شدید به کلیه روبرو شوند. خلاصه اگر سلامت جسمی و حس سرزندگی حیوان خانگی خود خصوصاً سگها را میخواهید، آنها را از انگور و هر چه با انگور درست میشود مانند شیرینیهای کشمشی دور نگه دارید.
در صورت مسمومیت با انگور چهکار کنیم؟
مصرف انگور خطر نارسایی حاد کلیه در سگها را به دنبال دارد. در هر صورت حتی مصرف یک حبه انگور باید فوراً با دامپزشک تماس گرفته و درباره اطلاعاتی از قبیل تعداد تقریبی انگور و یا کشمش خورده شده توسط سگ، زمان مصرف، وزن سگ و علائم مانند استفراغ و یا بیاشتهایی و در مواردی درد شکم تا کاهش ادرار صحبت کنید.
در شرایط اورژانسی و تا حداکثر دو ساعت پس از مصرف انگور ایجاد استفراغ با استشمام آب اکسیژنه 3 درصد تجویز میشود. در غیر این صورت باید مراحل بستری سگ را سپری کنید. استفاده از زغال فعال برای جذب سم، تزریق مایعات به بدن حیوان و آزمایش ادرار تا نظارت دقیق چند روزه از جمله اقدامات کلینیکی در اثر مسمومیت با انگور هستند.
نان، غذای ساده اما ممنوعه برای سگها
نان از غذاهای ممنوعه حیوانات خانگی است و خطرات دامنهدار برای سلامتی سیستم گوارش آنها دارد. سگها توانایی خوردن هر نوع نانی را ندارند و اگر قصد دارید تا از نان در وعده غذایی آنها استفاده کنید، حتماً نانهای مخصوص حیوانات خانگی که بدون استفاده از مخمر تولید میشوند را تهیه نمایید.
مشکل نان در گندم نیست؛ بلکه در مخمر نان است که برای ورز آمدن و افزایش حجم خمیر نان استفاده میشود. مصرف مخمر برای سیستم گوارش انسانها مشکلی ایجاد نمیکند، اما زمینه ساز دردهای گوارشی در سگها است. متاسفانه تمام نانهایی که در سطح شهر تهیه میکنید، با مقدار قابل توجه مخمر تهیه میشوند و مصرف آنها برای سگها ممنوع است. به یاد داشته باشید که نان برای سگها ارزش غذایی خاصی ندارد و عدم مصرف آن هیچ تاثیری در کاهش انرژی و یا برنامه غذایی حیوان نمیگذارد.
در صورت حساسیت مصرف نان چهکار کنیم؟
مصرف نان توسط سگها باعث ایجاد شرایط بحرانی نمیشود. مگر آنکه در تولید نان از فرآوردهها مانند کشمش، سیر یا پیاز، مغزها و یا زایلیتول (شکر مصنوعی) استفاده کرده باشند. اگر سگ خانگی شما پس از مصرف نان با علائم مانند استفراغ، اسهال و نفخ روبرو است، بهتر است با دامپزشک تماس گرفته و موارد زیر را جدی بگیرید:
آب کافی در اختیار سگ قرار دهید.
تا چند روز از رژیم غذایی سبک مثل مرغ آب پز استفاده کنید.
با مشورت دامپزشک از درمانهای حمایتی، دارو و یا سرم تراپی استفاده کنید.
استخوان، افسانهای خطرناک برای سگها
تماشای فیلمها و یا کارتونهای نوستالژیک دوران کودکی باعث شده تا فکر کنیم که سگها عاشق استخوان هستند و از جویدن آن لذت میبرند. اما واقعاً تا به حال فکر کردهاید که ماده سختی مانند استخوان چه ارزش غذایی میتواند دارد؟ تقریباً هیچی! اما همین خوراکی به ظاهر جذاب مستعد خطرات شدید و حتی کشنده برای سگها است.
دندان زدن تکههای استخوان باعث پرت شدن آنها در گلوی حیوان خواهد شد که ممکن است باعث خفگی و یا زخمهای شدید مجرای گوارشی شود. از طرفی جویدن جسم سختی مانند استخوان کافی است تا سلامت دندان و دهان حیوان به خطر افتد. ولی مشکل اصلی تازه با ورود استخوان به سیستم گوارش و معده حیوان آغاز میشود. معده سگها اصلاً توانایی هضم استخوانها را ندارد و خوردن تکه استخوانها باعث مشکلات گوارشی و دردهای معده در آنها میشود.
در صورت خوردن تکه استخوان توسط سگ چهکار کنیم؟
اگر سگ شما پس از دندان زدن چند تکه استخوان با مشکلات مثل سرفه خشک و یا احساس خفگی روبرو است و حتی زمانی که تلاش میکند تا چیزی را بالا بیاورد، احتمالاً تکه استخوانی در گلوی او گیر کرده است. در چنین شرایطی مدام دهان خود را با پنجه میخاراند و یا آب دهان زیادی از پوزه او خارج میشود. بیقراری از علائم جدی چنین مشکلی است. در چنین شرایطی:
دهان سگ را به آرامی بررسی کنید. ممکن است تکه استخوان دیده شود. اما اگر گیر کرده، برای خارج کردن آن زور نزنید و به دامپزشک مراجعه کنید.
اگر سگ حس خفگی دارد، اندام او را وارونه کرده و به آرامی چند بار میان تیغههای شانه سگ ضربه بزنید. برای سگهای بزرگ جثه او را به پشت خوابانده و دو دست خود را روی شکم قرار دهید و چند فشار سریع به سمت بالا بیاورید.
سریعا سگ را به کلینیک دامپزشکی رسانده و مراقبتهای پزشکی از جمله معاینه و حتی در مواردی جراحی را سپری کنید.
گوشت خام به ظاهر خوب اما خطرناک
باز هم یادآوری کارتونهای نوستالژیک کافی است تا برخی فکر کنند که مصرف گوشت خام برای حیوان خانگی مثل سگها مفید است! اما افراد با تجربه به خوبی میدانند که هر نوع پروتئین خام مثل انواع گوشتها و یا تخم مرغها مستعد رشد نوعی باکتری به نام سالمونلا است. باکتری بسیار خطرناک و سمی که حتی ممکن است زمینه ساز مرگ حیوان خانگی شما شود. پروتئینهای خام مثل گوشتها و یا تخم مرغ در فهرست خوراکی های خطرناک برای سگ ها هستند. اما اگر پخته شوند، در جمع غذاهای مفید و دوست داشتنی قرار میگیرند.
در صورت مسمومیت با گوشت خام چهکار کنیم؟
مسمومیتهای شدید در اثر سوء مصرف گوشت خام باعث علائم مانند استفراغ یا اسهال طولانی مدت میشوند. وجود خون در مدفوع و یا استفراغ یا بیحالی شدید و حتی بیهوشی امکانپذیر است. در مواردی نیز تب و لرز شدید و یا درد شدید سگ گزارش شده است. با مشاهده این علائم حتماً به دامپزشک مراجعه کنید. اقدامات کلینیکی برای درمان مسمومیت با گوشت خام به قرار زیر هستند:
تزریق سرم برای جبران آب از دست رفته بدن حیوان
تجویز آنتی بیوتیک یا ضد انگل
تجویز داروهای ضد تهوع یا ضد اسهال
آزمایش خون و بستری تا بهبودی کامل
آجیل و مغزها، خط قرمز جدی حیوانات خانگی
هر اندازه که مصرف آجیل و انواع مغزها در دنیای ما انسانها سودمند هستند، در زندگی حیوانات خانگی تبدیل به خوراکیهای خطرناکی میشوند. هیچ استثنا هم نداریم و در کل همهی مغزها از جمله خوراکی های مضر حیوانات خانگی محسوب میشوند. تمام مغزها خصوصاً بادام، فندق و یا گردو دارای مقدار قابل توجه روغن هستند که باعث ایجاد مشکلات حاد گوارشی در سگها و گربهها میشوند. اسهال شدید، استفراغ، بیحالی و حتی مشکلات خطرناک مانند التهاب لوزالمعده از جمله علائم مصرف آجیل و مغزها توسط حیوانات خانگی است.
غذاهای شور و عطش شدید حیوان خانگی
مصرف هر نوع غذای شور توسط حیوان خانگی ممنوع است. سیستم بدنی حیوانات برای تحلیل مزهها کارایی ندارد. آنها دغدغه غذاهای خوشمزه با مزههای متفاوت ندارند و یک خوراکی شور کافی است تا با مشکلات مثل عطش شدید و یا ادرار زیاد دست در گریبان شوند. چیپس، پفک، بیسکویتهای شور، گوشتهای دود داده و نمکی و در کل هر نوع خوراکی شور در فهرست غذاهای ممنوعه حیوانات خانگی هستند. مصرف زیاد نمک در سگها خطرناک است و باعث علائم مانند استفراغ، اسهال، بیحالی شدید و یا تب بالا میشود. در مواردی نیز ممکن است حیوان آب زیادی را به علت تکرر ادرار از دست داده که در این صورت خطر تشنج وجود دارد.
در صورت مصرف بیش از حد غذاهای شور چهکار کنیم؟
اگر سگ شما غذایی شور خورده و حالا علائم جدی مانند عطش زیاد و یا ادرار زیادی دارد و حتی ممکن است با تشنجهای عضلانی مواجه شود، بهتر است در اولین اقدام آب تازه و خنک در اختیار او قرار دهید تا هر اندازه میل دارد، بنوشد. با این حال اگر میل به نوشیدن آب ندارد و یا استفراغ میکند، به ادامه آب خوردن اصرار نکنید. مراجعه به دامپزشک و تزریق سرم داخل وریدی برای تنظیم سطح سدیم از اقدامات کلینیکی سوء مصرف نمک است. هر چند خوراندن آب زیاد ممکن است خطرناک باشد.
شیرینیها و کاهش انسولین در حیوان خانگی
سیستم بدنی حیوانات خانگی خصوصاً سگها ظرفیت هضم غذاهای شیرین را ندارد. قند زیاد این نوع خوراکیها خصوصاً ترکیب قندی زایلیتول که نوعی شیرین کننده مصنوعی است، باعث افت شدید انسولین در بدن حیوان خانگی میشود. در واقع کبد سگها سیستم متفاوتی از ما انسانها برای تولید انسولین دارد. تا جاییکه توانایی مدیریت مقدار قابل توجه افزایش قند خون را ندارد و در ادامه مشکل جدی افت شدید انسولین اتفاق میافتد. مشکلات کلیوی، تشنجهای ناگهانی و آسیبهای جدی مغزی از جمله خطرات مصرف زیاد خوراکیهای شیرین توسط سگها هستند. خصوصاً انواع آبنباتها، آدامسها و شکلاتهایی که در آنها از ترکیب شیرین کننده زایلیتول استفاده شده باشد.
در صورت مصرف بیش از حد غذاهای شیرین چهکار کنیم؟
در اولین اقدام نوع و ترکیب خوراکی شیرین را بررسی کنید. مصرف زیاد غذاهایی که دارای شکر طبیعی هستند صرفاً باعث استفراغ، اسهال و یا بیحالی میشود. اما مصرف زیاد شکر مصنوعی مانند زایلیتول به استفراغ شدید، افت قند خون و بیحالی شدید به همراه زردی لثهها و یا چشمها میانجامد.
در شرایطی که حال سگ اورژانسی نیست، بهتر است به او آب دهید و از رژیم غذایی سبکی مانند مرغ پخته شده استفاده کنید. اما اگر استفراغ و بیحالی بیش از 24 ساعت ادامه دارد، حتماً به دامپزشک برای اقدامات کلینیکی مراجعه کنید.
شیر به ظاهر مفید اما در عمل تهدید کننده
شیر و تمام فرآوردههای آن از جمله پنیر، ماست، دوغ و یا بستنی برای سیستم گوارش حساس سگها خطرناک و مسموم کننده است. تمام فرآوردههای لبنی در فهرست غذاهای ممنوعه حیوانات خانگی خصوصاً سگها قرار دارند. سیستم گوارش سگها آنزیم مناسب برای هضم قند شیر را تولید نمیکند. در واقع بدن سگها در مقابل خوراکی عجیبی مانند شیر کاملاً گیج میشود و هیچ راه حلی برای هضم و یا دفع این خوراکی ندارد. در نتیجه حیوان خانگی شما با شرایط کاملاً پیچیده روبرو شده و قرار است تا رنج زیادی را تحمل کند. استفراغ و یا اسهال شدید تنها راهکار دفع شیر از بدن حیوان خانگی هستند. اما ممکن است سگها با عارضه خیلی خطرناکتر یعنی نفخ شکمی روبرو شوند. به هر حال وقتی در حال خوردن یک لیوان شیر و یا بستنی هستید، هرگز آن را به سگ خانگیتان تعارف نکنید.
در صورت مسمومیت با شیر و فرآورده های لبنی چکار کنیم؟
اگر سگ شما پس از مصرف شیر و یا هر نوع فراورده لبنی دچار استفراغ، اسهال، بیحالی و یا درد شکمی شده است بلافاصله آب تازه در اختیار سگ قرار دهید تا کمبود آب بدن حیوان را برطرف کنید. سپس سریعا با دامپزشک تماس بگیرید.
توصیه هایی برای جلوگیری از مصرف غذاهای ممنوعه سگ ها
سگ خانگی شما همیشه جلوی چشم شما نیست تا مراقب تمام خوراکی های آن باشید. این خیلی خوب است که از غذاهای صنعتی استاندارد برای سگ تهیه میکنید و یا با دقت غذای خانگی مناسب برای او آماده میکنید. اما بهتر است چند توصیه را جدی بگیرید:
به طور کامل از تمام خوراکی های ممنوعه و علائم آنها مطلع باشید
غذاهای انسانی را در کابینت و یا یخچال دور از دسترس سگ قرار دهید.
از سطل زباله درب دار در خانه استفاده کنید تا سگ خانگی شما دنبال ته مانده غذا نباشد
به سگ خود اموزش دهید که از کسی غذا گدایی نکند
از تنقلات و تشویقی های مخصوص سگ ها در خانه داشته باشید.
با رعایت این نکات و البته آشنایی با مراکز اورژانسی مراقبت از حیوانات خانگی تا حدود زیادی میتوانید از تهدید غذاهای ممنوعه سگ ها جلوگیری کنید. هر چند غذاهای ممنوعه سگ ها همیشه در اطراف آنها هستند و باید گوش به زنگ باشید تا به سگ عزیز شما آسیبی نرسانند.