دستورالعمل كنترل جمعيت سگهاي ولگرد
دستورالعمل كنترل جمعيت سگهاي ولگرد
اهداف تهيه اين دستورالعمل عبارتست ازكنترل بيماريهاي قابل انتقال بين حيوان و انسان از طريق شناسايي كانون تجمع سگهاي ولگرد و كنترل جمعيت آنها با انتخاب روش مناسب و ارتقاي سطح آگاهيهاي عمومي درخصوص رعايت اصول بهداشتي در مواجهه با حيوانات مزاحم (با الويت سگهاي ولگرد) ...
دستورالعمل كنترل جمعيت سگهاي ولگرد براي اجرا در شهرها و روستاها
دستورالعمل كنترل جمعيت سگهاي ولگرد،كه در ستاد مركزي كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان در سازمان شهرداري ها و دهياري هاي كشور تصويب شد،از سوي مهندس نيكزاد معاون هماهنگي امور عمراني وزير كشور و رئيس سازمان شهرداي ها و دهياري هاي كشور جهت اجرا از سوي شهرداري هاو دهياري هاي سراسر كشور به استانداري ها ابلاغ شده است. دستورالعمل كنترل جمعيت سگهاي ولگرد پس از حدود يك سال جلسات و بحث و تبادل نطر نمايندگان سازمانهاي عضو ستاد مركزي كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان كه به ميزباني دفتر هماهنگي خدمات شهري سازمان شهرداري ها و دهياري هاي كشور برگزار شد،بهمن ماه 87 به تصويب رسيد.
اهداف تهيه اين دستورالعمل عبارتست ازكنترل بيماريهاي قابل انتقال بين حيوان و انسان از طريق شناسايي كانون تجمع سگهاي ولگرد و كنترل جمعيت آنها با انتخاب روش مناسب و ارتقاي سطح آگاهيهاي عمومي درخصوص رعايت اصول بهداشتي در مواجهه با حيوانات مزاحم( با الويت سگهاي ولگرد ).
مهمترين معضلات و مشكلات ناشي از افزايش جمعيت سگهاي ولگرد، شيوع بيماريهاي قابل انتقال بين حيوان و انسان ، افزايش آن در جمعيت دامي و انسان و انتقال بسياري از بيماريها از سگ به انسان ميباشد و از جمله مهمترين آنها ميتوان به بيماريهايي نظير هاري، كيست هيداتيك، سالك،كالاآزار،لاروهاي مهاجر احشايي بروسلوز و لپتوسپيروز اشاره نمود كه برضرورت اجراي دستورالعمل كنترل جمعيت سگهاي ولگرد بيش ازپيش تاكيد مي ورزد.
همچنين سگهاي ولگرد بعنوان يكي از عوامل اصلي حمله و گزش به انسان مطرح هستند كه در موارد عديدهاي گزش انسان توسط سگ ( بدون انتقال بيماري ) منجر به مرگ بالاخص در اطفال ميگردد و موجب سلب آسايش عمومي در شهرها و روستاها شده و به عنوان يكي از مهمترين عوامل آلودهكننده پاركها و تفرجگاهها مطرح ميباشند و سگها داراي قابليت و پتانسيل توليد مثلي بسيار بالا بوده و به همين علت جمعيت سگهاي ولگرد در صورت اجرا نشدن برنامههاي كنترل و مبارزه، سريعاً افزايش يافته كه مخاطرات فراواني براي شهروندان به دنبال خواهد داشت.
بر اساس اين دستورالعمل مركز كنترل جمعيت حيوانات مزاحم بايد داراي محل نگهداري حيوانات مزاحم باشد كه در شهرداريهاي داراي مجوز كارگروه استاني ايجاد مي شود و اين محل بايد در خارج از محدوده مناطق مسكوني كه به تاييد كارگروه شهرستان رسيده باشد مكانيابي شده و واجد مشخصات خاصي باشد .
همچنين مركز كنترل جمعيت حيوانات مزاحم داراي واحد زنده گيري است با حضور افراد آموزش ديده شامل كاردان دامپزشكي، نيروي كارگر كارآزموده ، مامور تيرانداز با سلاح بيهوشي و دامپزشك به عنوان مسئول فني طرح (مستقر در مركز كنترل)تشكيل ميگردد و تعداد واحدهاي زندهگيري براساس گستردگي منطقه مورد عمل،برآورد تعداد سگهاي ولگرد،الويتهاي زماني اجراي طرح و غيره تعيين خواهد شد.
به منظور ايجاد شرايط مناسب قبل از عمليات زندهگيري و كنترل جمعيت سگهاي ولگرد و بلاصاحب بايد فعاليتهائي مانند : اطلاع رساني توسط شهرداري و دهياري مربوطه ، مراقبتهاي بهداشتي و پزشكي و اقدامات پيشگيري شامل واكسيناسيون كزاز و هاري و آموزش اصول بهداشت انجام شود.
پس از جمعآوري سگهاي ولگرد از سطح شهر و روستا و انتقال آنها به قفس نگهداري موقت در مركز نگهداري، عمليات معاينه ، تشخيص و تفكيك سگهاي اصيل و سگهاي آلوده زير نظر دامپزشك انجام ميشود و سگهاي ولگرد آلوده و غير مفيد از سگهاي اصيل مفيد تفكيك و سگهاي مفيد توسط دامپزشك واكسيناسيون و قرنطينه شده، پس از طي دوره قرنطينه، نصب قلاده و شناسنامهدار كردن سگ به مراكز يا افراد متقاضي پس از اخذ تعهد از آنها درخصوص نگهداري مناسب حيوان و عدم رهاسازي ، انجام دورهاي معاينات و مراقبتهاي بهداشتي لازم تحويل ميشود.سگهايي كه بعنوان سگ گله به افراد واگذار ميشود قبل از واگذاري توسط دامپزشك عقيمسازي خواهند شد.
تشكيلات اجرايي جهت اجراي اين دستورالعمل در چهار سطح ملي،استاني،شهرستاني و اجرائي تشكيل مي شود.
سطح ملي شامل ستاد مركزي كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان است كه به رياست معاون هماهنگي امور عمراني وزارت كشور و دبيري دفتر هماهنگي خدمات شهري سازمان شهرداريها و دهياريهاي كشور با حضور نمايندگان سازمانها و دستگاههاي عضو تشكيل مي شود كه عبارتند از:معاونت محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست،دفتر برنامهريزي اجتماعي معاونت برنامهريزي و نظارت راهبردي رئيس جمهور،نماينده دادستان كل كشور در امور اسلحه و مهمات،مركز سلامت و محيط كار و مركز مديريت بيماريهاي واگيردار وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي ، وزارت جهاد كشاورزي ، معاونت بهداشتي و پيشگيري رئيس سازمان دامپزشكي كشور ، انجمن حمايت از حيوانات ،نيروي انتظامي، دفاتر امور اجتماعي و امنيتي وزارت كشور.
وظايف ستاد مركزي كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان عبارتست از: برنامهريزي و انتخاب روشهاي مناسب در زمينه كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان در سطح كشور ، ارائه دستورالعملها و استراتژيهاي كلان ،حمايت و نظارت بر فعاليتهاي كارگروه استاني، شهرستان و شهرداريها ، برنامهريزي برگزاري دورههاي آموزشي مورد نياز وبرگزاري جلسات ستادبه صورت منظم حداقل دو بار در سال .
كارگروه استاني كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان به رياست معاون هماهنگي امور عمراني استانداري و دبيري مديركل دفترامور شهري استانداري و با حضور نماينده معاونت سياسي و امنيتي استانداري ، مديركل دفتر امور روستايي استانداري ،نماينده شوراي اسلامي استان، معاون خدمات شهري شهرداري مركز استان ،نماينده شهرداران استان، مديركل اداره كل حفاظت محيط زيست استان ، معاونتهاي بهداشتي دانشگاههاي علوم پزشكي ، نماينده نيروي انتظامي استان ، نماينده دادستاني استان ، مديركل اداره كل دامپزشكي استان ،مديركل صدا و سيماي مركز استان، رئيس انجمن حمايت از حيوانات نماينده استان ،مديركل دفتر امور اجتماعي استانداري و نماينده دهياران استان تشكيل مي شود.
برنامهريزي لازم جهت اجراي مصوبات ستاد مركزي ، پشتيباني از اجراي طرحها در سطح استان ، حمايت از فعاليتهاي كارگروه شهرستان و نظارت بر فعاليتهاي آنها ، برنامهريزي لازم جهت برگزاري دورههاي آموزشي مصوب ستاد مركزي ، تقسيم استان به مناطق عملياتي جهت ايجاد مراكز كنترل جمعيت سگهاي ولگرد و انتخاب شهرداران متولي اين مراكز از جمله وظايف ستادهاي استاني است.
بر اساس اين دستورالعمل كارگروه استاني با اخذ نظرات كارگروههاي شهرستان، شهرداريها و دهياريهاي استان، مي بايستي به نحوي اقدام به منطقهبندي استان ( با توجه به وسعت، برآورد تعداد سگهاي ولگرد، امكانات شهرداريها و دهياريها و ... )، تعيين محل احداث مراكز نگهداري حيوانات مزاحم شهري و تعداد واحدهاي زندهگيري نمايد كه امكان استفاده مشترك از تاسيسات و تجهيزات فراهم آمده و هر شهرداري و دهياري نياز به ايجاد تاسيسات و امكانات و تجهيز واحد زندهگيري نداشته باشد. هزينههاي اجراي طرح بر اساس تعرفه مصوب كارگروه استان به ازاي هر قلاده برآورد و توسط شهرداري مجري از ساير شهرداريها و دهياريها اخذ خواهد شد.
كارگروه شهرستان كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان به رياست فرماندار به عنوان رئيس كارگروه شهرستان،شهردار مركز شهرستان به عنوان دبير كارگروه،شهرداران شهرهاي شهرستان،رئيس اداره حفاظت محيط زيست شهرستان،رئيس مركز بهداشت شهرستان،نماينده نيروي انتظامي شهرستان، نماينده دادستاني شهرستان،رئيس اداره كل دامپزشكي شهرستان،بخشداران شهرستان،دهيار منتخب شهرستان ونماينده انجمن حمايت از حيوانات شهرستان تشكيل مي شود.
برنامهريزي جهت اجراي مصوبات ستاد مركزي و كارگروه استاني ،حمايت و نظارت بر فعاليتهاي شهرداريها و دهياريهاي شهرستان وتهيه تعرفه اجراي عمليات كنترل جمعيت به ازاي هر قلاده و نحوه اخذ آن توسط شهرداري مجري از ساير شهرداريها و دهياريهاي واقع در منطقه بر اساس دستورالعمل مصوب كارگروه استان از جمله وظايف ستادهاي شهرستاني است.
واحد كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان مسئوليت امور اجرايي اين دستورالعمل را بر عهده دارد كه با توجه به جمعيت و گستردگي شهر و منطقه تحت پوشش در حوزه معاونت خدمات شهري در كليه شهرداريهاي كشور به رياست معاون خدمات شهري تشكيل خواهد شد و نسبت به انجام ارزيابيهاي لازم و تدوين تشكيلات و نيروي انساني مورد نياز اقدام مينمايد.
برنامهريزي جهت كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان بر اساس مصوبات ستاد مركزي و كارگروههاي استاني و شهرستاني ، اجراي طرح كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان در سطح شهرها و روستاهاي منطقه. راهاندازي واحد كنترل جمعيت حيوانات ناقل بيماري به انسان و نظارت بر انجام فعاليتهاي آن وگزارشدهي مرتب به كارگروه شهرستان از وظايف ستاد اجرائي است.
ايجاد مركز كنترل جمعيت حيوانات مزاحم در هر واحد منوط به تصويب كارگروه استان بوده و در صورتي كه بر اساس مصوبه اين كارگروه مقرر شد عمليات كنترل توسط شهرداري ديگري در قبال اخذ وجه انجام شود، نياز به تشكيل مركز در شهرداري نبوده و يك نفر از كارشناسان حوزه خدمات شهري زير نظر معاون خدمات شهري وظيفه هماهنگيهاي منطقهايي را زير نظر كارگروه شهرستان انجام خواهد داد.
همچنين شهرداري واجد مركز كنترل جمعيت حيوانات مزاحم موظف به ارائه خدمات به ساير شهرداريها و دهياريهاي تابعه با اخذ بهاي خدمات مصوب كارگروه شهرستان ميباشد. اين امر منوط به درخواست دهيار و تاييد بخشدار و كارگروه شهرستان مربوطه ميباشد.